Η τοξοπλάσμωση οφείλεται στο πρωτόζωο Toxoplasma gondi. Στη χώρα μας συναντάται στον άνθρωπο και στα ζώα (βοοειδή, πρόβατο, σκύλο, χοίρο, τρωκτικά, κουνέλι, πτηνά κ.α.)
Tο τοξόπλασμα εμφανίζει τρεις μολυσματικές μορφές και ο τελικός ξενιστής του είναι η γάτα. Μέσω των μολυσμένων τροφίμων και του μολυσμένου περιβάλλοντος (όχι άμεσα από τη γάτα) μπορεί να προσβάλλει τον άνθρωπο και άλλα ζώα (πουλιά, τρωκτικά, χοίρους, πρόβατα κ.ά.). Η γάτα μολύνεται με τη βρώση μολυσμένου κρέατος ή μολυσμένων τρωκτικών, πτηνών κ.ά. Ο άνθρωπος μολύνεται με την κατάποση ωοκύστεων του παρασίτου από το περιβάλλον (όχι από τα νωπά κόπρανα της γάτας – οι άωρες ωοκύστεις εξελίσσονται σε ώριμες μετά από 2-4 ημέρες από την αποβολή των κοπράνων) ή με τη βρώση ατελώς ψημένου χοιρινού, βόειου κ.ά. κρέατος που περιέχει τοξοπλασμικές κύστεις. Συνεπώς, κύρια πηγή μετάδοσης στον άνθρωπο στις ανεπτυγμένες χώρες είναι το κρέας από μολυσμένα ζώα, καθώς και τα φρούτα και τα λαχανικά που τρώγονται ΩΜΑ Η ΑΤΕΛΩΣ ΨΗΜΕΝΑ. Η γάτα πάντως και ορισμένα αιλουροειδή είναι τα μόνα ζώα στο εντερικό σύστημα των οποίων το παράσιτο ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του, με αποτέλεσμα την αποβολή των άωρων ωοκύστεών του με τα κόπρανα για διάστημα 10-20 ημερών (οι άωρες ωοκύστεις ωριμάζουν και μπορούν να μολύνουν τα ζώα και τον άνθρωπο, μετά την παραμονή τους στο εξωτερικό περιβάλλον για 2-4 ημέρες).
Ολα αυτά συνοψίζονται στα εξής :
- Ο άνθρωπος μολύνεται με τοξόπλασμα πιο συχνά, όταν καταναλώνει ωμό η μισοψημένο κρέας από μυρηκαστικά, χοίρο κ.α (συνήθειες της σημερινής εποχής) ή όταν καταναλώνει φρούτα και λαχανικά που ΔΕΝ έχουν πλυθεί σωστά
- Η γάτα μολύνεται με τοξόπλασμα όταν καταναλώνει ωμό κρέας ή ποντίκια, σαύρες κ.α.
- Το τοξόπλασμα μέσα στο έντερο της γάτας πολλαπλασιάζεται και διασπείρεται με τα κόπρανα στο περιβάλλον, 2-20 μέρες σε ολόκληρη τη ζωή της και αυτό ΜΟΝΟ όταν διατρέφεται με ωμό κρέας.
- Η έγκυος γυναίκα μπορεί να προστατευτεί από τη μολύνση με τοξόπλασμα όταν :
Α. Δεν δοκιμάζει και δεν τρώει ΩΜΟ η ΜΙΣΟΨΗΜΕΝΟ ΚΡΕΑΣ
Β. Πλένει με άφθονη σαπουνάδα και σχολαστικά φρούτα και λαχανικά που τρώγονται ωμά.
Γ. Καθαρίζει πολύ καλά τους πάγκους και τα μαχαιροπήρουνα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την κοπή ωμού κρέατος
Δ. Χρησιμοποιεί γάντια καθώς καθαρίζει την αμμολεκάνη της γάτας (καθημερινά ή το πολύ κάθε 2 μέρες)
Ε. Χρησιμοποιεί γάντια όταν σκαλίζει το χώμα στον κήπο ή τις γλάστρες.
Πρόληψη
Η γάτα και ο σκύλος πρέπει να τρέφονται πάντα με βρασμένη τροφή (βιομηχανοποιημένη ή μαγειρεμένη τροφή) ή ακόμη με κατεψυγμένο και μετά μαγειρεμένο κρέας. Άρα ΟΧΙ BARF και ωμή γενικότερα τροφή στους μικρούς μας φίλους.
Τα παραγωγικά ζώα (βοοειδή, αιγοπρόβατα, κουνέλι πτηνά, κλπ) δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με κόπρανα γάτας.
Τα κόπρανα της γάτας πρέπει να απομακρύνονται από την άμμο υγιεινής πολύ συχνά (κάθε 1 ή 2 ημέρες).
Ο άνθρωπος είναι σημαντικό:
- να καταναλώνει πάντα βρασμένο ή καταψυγμένο κρέας
- ποτέ να μην καταναλώνει ωμά κρέατα, μισοψημένα (πολύ συχνά το κρέας των παραγωγικών ζώων είναι μολυσμένο με τοξόπλασμα. Με το σωστό μαγείρεμα όπως και με την κατάψυξη, το παράσιτο εξουδετερώνεται εύκολα.
- να πλένει πολύ καλά χόρτα, φρούτα και λαχανικά που τρώγονται ωμά (καρότα, μαρούλι, ντομάτες, κλπ)
- να καταναλώνει πάντα παστεριωμένο ή καλά βρασμένο γάλα, ή γαλακτοκομικά παρασκευασμένα από παστεριωμένο γάλα
- να καθαρίζει τακτικά την άμμο υγιεινής της γάτας. Γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης να αποφεύγουν τον καθαρισμό της άμμου
- να φοράει γάντια όταν ασχολείται με τις εργασίες του κήπου και χώματα
- να πλένει προσεκτικά τα χέρια του και τα αντικείμενα που χρησιμοποιεί όταν χειρίζεται ωμό κρέας
Σωστή ενημέρωση και όχι πανικός λοιπόν. Η τοξοπλάσμωση είναι μια σοβαρή ασθένεια για όλους μας – ακόμη και για ανθρώπους που δεν είχαν ή δεν θα έχουν ποτέ τους κατοικίδιο. Η λύση βρίσκεται στην παιδεία και στην κουλτούρα μας.